Xuất khẩu nam châm đất hiếm từ Trung Quốc sang Mỹ sụt giảm mạnh

Xuất khẩu nam châm đất hiếm từ Trung Quốc sang Mỹ sụt giảm mạnh

Xuất khẩu nam châm đất hiếm từ Trung Quốc sang Mỹ đang giảm mạnh, phản ánh căng thẳng thương mại leo thang giữa hai cường quốc kinh tế lớn nhất thế giới.

Theo số liệu mới nhất từ Tổng cục Hải quan Trung Quốc công bố ngày 20/10, khối lượng xuất khẩu trong tháng 9 chỉ đạt 420.5 tấn, giảm tới 28.7% so với tháng trước đó.

South China Morning Post đưa tin vào ngày 21/10 rằng xu hướng sụt giảm này đã tăng tốc trong bối cảnh Trung Quốc đang chuẩn bị áp dụng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu mới. Đây là tín hiệu rõ ràng cho thấy đất hiếm – nguyên liệu chiến lược trong các ngành công nghệ cao như xe điện và quốc phòng – vẫn đang là “chiến trường” nóng bỏng trong cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung.

Kim ngạch xuất khẩu nam châm đất hiếm từ Trung Quốc sang Mỹ đã giảm trong hai tháng liên tiếp, phá vỡ sự phục hồi ngắn ngủi bắt đầu vào tháng 6 – khi Trung Quốc đồng ý đẩy nhanh việc cấp phép xuất khẩu đất hiếm cho các chuyến hàng đến người dùng cuối tại Mỹ trong các cuộc đàm phán với Mỹ tại London.

So với cùng kỳ năm ngoái, lượng nam châm đất hiếm xuất khẩu sang Mỹ cũng giảm 29.5% trong tháng 9, sau khi giảm 11.9% trong tháng 8.

Mỹ là nước nhập khẩu nam châm đất hiếm lớn thứ tư của Trung Quốc vào tháng trước (sau Đức, Hàn Quốc và Việt Nam), giảm từ vị trí thứ hai trong tháng 8 và chiếm 7.3% tổng kim ngạch xuất khẩu tính theo khối lượng.

Sự thống trị toàn cầu của Trung Quốc trong lĩnh vực chế biến đất hiếm – giúp nước này trở thành nhà cung cấp nam châm đất hiếm lớn nhất thế giới – đang được Bắc Kinh sử dụng như một đòn bẩy quan trọng trong các cuộc đàm phán thương mại với Washington.

Căng thẳng gia tăng đặc biệt từ tháng 4, khi Trung Quốc áp đặt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đối với bảy nguyên tố đất hiếm và nam châm vĩnh cửu, được xem là động thái trả đũa việc Tổng thống Trump tăng thuế đối với hàng hóa Trung Quốc. Hậu quả đã nhanh chóng lan tỏa đến chuỗi cung ứng toàn cầu, buộc các nhà sản xuất lớn như Ford phải tạm dừng một số hoạt động sản xuất tại Mỹ vào tháng 6 do thiếu hụt linh kiện.

Trong cả tháng 4 và tháng 5, xuất khẩu nam châm vĩnh cửu đất hiếm của Trung Quốc đã giảm mạnh khoảng 50% so với tháng trước đó về mặt khối lượng.

Căng thẳng leo thang mới đây khi Trung Quốc tiếp tục siết chặt kiểm soát xuất khẩu đất hiếm vào đầu tháng 10, ngay sau đó Tổng thống Trump đã tuyên bố áp thuế bổ sung 100% đối với hàng hóa Trung Quốc. Mặc dù tình hình có vẻ đã tạm lắng với việc Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent xác nhận kế hoạch hội đàm với Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong, nhưng đây vẫn được xem là điểm nóng trong cuộc cạnh tranh giành vị thế dẫn đầu toàn cầu trong các lĩnh vực công nghệ tiên tiến.

Ảnh hưởng không chỉ dừng lại ở thương mại Mỹ-Trung. Xuất khẩu tất cả các loại nam châm vĩnh cửu của Trung Quốc trong tháng 9/2025 đã giảm 11,8% xuống còn 5.774 tấn – đánh dấu sự sụt giảm đầu tiên kể từ tháng 6. Ngay cả xuất khẩu sang EU – thị trường lớn nhất hiện nay của Trung Quốc với 42.6% tổng lượng hàng xuất khẩu – cũng đã giảm 4.7% so với tháng 8, chấm dứt chuỗi tăng trưởng ba tháng liên tiếp.

Nhìn rộng hơn, trong ba quý đầu năm 2025, tổng khối lượng nam châm vĩnh cửu xuất khẩu của Trung Quốc đạt 40,219 tấn, giảm 6.6% so với cùng kỳ năm ngoái. Đáng chú ý, xuất khẩu sang Mỹ trong cùng kỳ chỉ đạt 4,131 tấn, giảm sâu tới 24.6% so với cùng kỳ năm 2024 – phản ánh rõ nét tác động của cuộc chiến thương mại đang diễn ra.

Thiên Vân