Vì sao thị trường lao động Mỹ mất 105,000 việc làm trong tháng 10?

Vì sao thị trường lao động Mỹ mất 105,000 việc làm trong tháng 10?

Thị trường lao động Mỹ ghi nhận nhiều số liệu trái chiều trong hai tháng qua. Nền kinh tế lớn nhất thế giới ghi nhận thêm 64,000 việc làm mới trong tháng 11/2025, nhưng lại mất 105,000 trong tháng 10.

Theo báo cáo của Cục Thống kê Lao động Mỹ được công bố ngày 16/12 sau thời gian trì hoãn do Chính phủ đóng cửa, số lượng việc làm phi nông nghiệp tăng 64,000 trong tháng 11, vượt dự báo 45,000 của Dow Jones. Tuy nhiên, tỷ lệ thất nghiệp lại tăng lên 4.6%, cao hơn kỳ vọng.

Cùng với báo cáo tháng 11, Cục Thống kê Lao động Mỹ cũng công bố số liệu tháng 10 cho thấy số lượng việc làm giảm mạnh 105,000 – phù hợp với dự báo của các nhà kinh tế về một đợt sụt giảm sau mức tăng bất ngờ 108,000 việc làm trong tháng 9.

Nguyên nhân chính của đợt giảm sâu này đến từ việc cắt giảm 162,000 việc làm trong khu vực Chính phủ. Đây là kết quả của các quyết định sa thải bị hoãn từ đầu năm và cuối cùng được thực hiện trong tháng 10, tạo ra một cú sốc trong thời gian ngắn.

Đây là tháng thứ 3 trong 6 tháng gần đây mà thị trường lao động Mỹ ghi nhận mức giảm ròng về việc làm.

Thị trường việc làm Mỹ tăng giảm thất thường

Điều chỉnh giảm tháng 8 và tháng 9

Cục Thống kê Lao động Mỹ cũng thực hiện các điều chỉnh hồi tố, trong đó số liệu tháng 8 được điều chỉnh giảm thêm 22,000 xuống còn mất 26,000 việc làm, trong khi tháng 9 cũng bị điều chỉnh giảm 11,000.

Tỷ lệ thất nghiệp tăng lên 4.6%

Việc đóng cửa Chính phủ kéo dài đã tạo ra nhiều khó khăn trong việc thu thập và phân tích dữ liệu kinh tế. Cục Thống kê Lao động Mỹ cảnh báo rằng khảo sát hộ gia đình – cơ sở để tính tỷ lệ thất nghiệp – sẽ tiếp tục chịu ảnh hưởng trong vài tháng tới.

Những khó khăn này đã buộc cơ quan thống kê phải hủy bỏ cả báo cáo việc làm và chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 10 – hai chỉ tiêu kinh tế được thị trường tài chính theo dõi sát sao vì có tác động tới quyết định của Fed.

Bất chấp những phức tạp trong số liệu, báo cáo vẫn phản ánh một bức tranh quen thuộc của thị trường lao động Mỹ hiện tại. Tình hình việc làm tiếp tục diễn ra theo mô hình ít tuyển dụng và ít sa thải, đồng thời chịu tác động từ các chính sách biên giới nghiêm ngặt dưới thời Tổng thống Donald Trump đã làm cạn nguồn lao động từ dòng nhập cư thông thường.

Số liệu từ các doanh nghiệp cho thấy phần lớn mức tăng trong tháng 11 đến từ một nguồn quen thuộc – ngành y tế bổ sung 46,000 việc làm, chiếm hơn 70% tổng mức tăng ròng. Ngành xây dựng đóng góp 28,000 vị trí trong khi hỗ trợ xã hội tạo thêm 18,000 việc làm.

Về phía tiêu cực, ngành vận tải và kho bãi giảm 18,000 việc làm, tiếp tục xu hướng mất việc trong lĩnh vực này. Ngành giải trí và khách sạn cũng ghi nhận mức giảm 12,000 vị trí.

Từ góc độ chính sách, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) phải điều hành một ranh giới khó khăn giữa việc ngăn chặn sự suy yếu thêm của thị trường lao động và bảo vệ khỏi việc làm tệ hóa tình trạng lạm phát dai dẳng ở mức cao.

Tại cuộc họp gần nhất, Fed hạ lãi suất chủ chốt xuống 0.25 điểm phần trăm nhưng báo hiệu sẽ thận trọng hơn với phương án giảm lãi suất. Fed đã thực hiện ba đợt giảm liên tiếp từ tháng 9, đưa lãi suất chuẩn xuống mức mục tiêu 3.5%-3.75%.

“Fed khó có thể chú trọng nhiều vào báo cáo hôm nay do dữ liệu bị gián đoạn”, bà Kay Haigh, Trưởng bộ phận giải pháp thu nhập cố định và thanh khoản toàn cầu tại Goldman Sachs Asset Management cho biết. “Báo cáo việc làm tháng 12 – dự kiến công bố trước cuộc họp tháng 1/2026 – có khả năng sẽ là chỉ báo có ý nghĩa hơn nhiều khi Fed quyết định hướng chính sách tương lai”. 

Thị trường tiếp tục đặt xác suất thấp cho khả năng Fed giảm lãi suất vào tháng 1/2026. Theo FedWatch của CME Group, xác suất này ở mức khoảng 24.4% sau báo cáo việc làm, không thay đổi so với ngày 15/12.

Các quan chức Fed duy trì quan điểm rằng thị trường lao động không phải là nguồn gốc của lạm phát, và báo cáo việc làm ngày 16/12 đã ủng hộ khẳng định này.

Thu nhập trung bình theo giờ chỉ tăng 0.1% trong tháng, thấp hơn dự báo 0.3%, và tăng 3.5% so với cùng kỳ năm ngoái – mức tăng hàng năm yếu nhất kể từ tháng 5/2021.

Vũ Hạo