Trung Quốc hướng tới tiêu dùng nội địa và tự chủ công nghệ tự trong 5 năm tới

Trung Quốc hướng tới tiêu dùng nội địa và tự chủ công nghệ tự trong 5 năm tới

Lãnh đạo cấp cao Trung Quốc vừa nhấn mạnh quyết tâm thúc đẩy tiêu dùng trong nước trong 5 năm tới, đồng thời tăng cường tự chủ công nghệ – động thái được xem là chiến lược chủ chốt trong bối cảnh căng thẳng thương mại với Mỹ vẫn âm ỉ.

Thông tin này được công bố sau hội nghị toàn thể lần thứ 4 – sự kiện được theo dõi sát sao để xác định các mục tiêu phát triển quan trọng của nước này. Cùng ngày, Bắc Kinh cũng xác nhận Phó Thủ tướng Hạ Lập Phong sẽ thăm Malaysia từ ngày 24/10 đến 27/10 để tham gia đàm phán thương mại với Mỹ, làm dấy lên kỳ vọng về cuộc gặp thượng đỉnh giữa lãnh đạo hai nước vào cuối tháng.

Mặc dù trong tuyên bố có nhiều nội dung kêu gọi “tăng cường ảnh hưởng quốc tế” và “bảo vệ hệ thống thương mại đa phương”, bản thông báo không đề cập cụ thể đến bất kỳ quốc gia lớn nào, phản ánh trọng tâm chủ yếu vào phát triển nội địa.

“Cần mạnh mẽ thúc đẩy tiêu dùng”, thông báo sau cuộc họp nêu rõ. Các nhà lãnh đạo đã phân tích chi tiết về vấn đề tiêu dùng, nhấn mạnh sự cần thiết phải cân bằng giữa “đầu tư hiệu quả” và “kiên định với chiến lược mở rộng nhu cầu nội địa”.

“Nhu cầu mới sẽ thúc đẩy nguồn cung mới, và nguồn cung mới sẽ kích hoạt nhu cầu mới”, thông báo khẳng định. Lãnh đạo Trung Quốc cũng kêu gọi triển khai hiệu quả các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp và thực hiện “những biện pháp đặc biệt” nhằm kích thích tiêu dùng.

Zong Liang, từng là Trưởng phòng nghiên cứu tại Bank of China, nhận định rằng cách diễn đạt này phản ánh một sự thay đổi quan trọng – các nhà hoạch định chính sách đang phân tích mối quan hệ giữa cung và cầu trong nền kinh tế sâu sắc hơn những năm trước đây.

Tuy nhiên, bước chuyển này chưa đồng nghĩa với việc Trung Quốc sẽ áp dụng các biện pháp phát tiền trực tiếp. Mặc dù hoạt động bán lẻ chưa thực sự phục hồi kể từ sau đại dịch, Bắc Kinh vẫn né tránh chính sách phát tiền trực tiếp cho người dân, tạo nên sự đối lập rõ rệt với chiến lược phát tiền kích cầu mà Mỹ đã triển khai sau đại dịch COVID-19.

“Bản thông báo cho thấy Trung Quốc vẫn ưu tiên đầu tư – nhưng lần này với vai trò công cụ kích thích tiêu dùng – thay vì trực tiếp đẩy mạnh hoạt động tiêu dùng một cách táo bạo”, Yue Su, chuyên gia kinh tế Trung Quốc tại Economist Intelligence Unit, nhận định.

“Với định hướng này, dự kiến đầu tư sẽ hướng nhiều hơn vào các lĩnh vực liên quan tiêu dùng như quy hoạch đô thị, dịch vụ công và hệ thống chăm sóc người cao tuổi”, bà nói thêm. Su cũng lưu ý rằng trong thập kỷ qua, Trung Quốc đã lệ thuộc quá nhiều vào đầu tư để thúc đẩy tăng trưởng, gây ra những quan ngại về tình trạng đầu tư dư thừa.

Trong 2 năm qua, Chính phủ Trung Quốc đã nỗ lực thúc đẩy tiêu dùng thông qua các khoản trợ cấp nhắm vào thiết bị gia dụng và nhiều mặt hàng tiêu dùng khác. Đồng thời, họ cũng khuyến khích chính quyền địa phương tổ chức các sự kiện thể thao và giải trí nhằm kích thích chi tiêu.

Dan Wang, Giám đốc Trung Quốc của Eurasia Group, tỏ ra thận trọng hơn về kế hoạch tiêu dùng của Bắc Kinh, lưu ý rằng bản thông báo không hề nhấn mạnh “thúc đẩy thu nhập mạnh mẽ “.

“Đó chỉ là một mục tiêu viễn vông thôi,” bà nói. “Tôi không thấy bất kỳ cam kết tài khóa nào trong này”.

Bản thông báo tập trung vào việc đạt mục tiêu tăng trưởng xấp xỉ 5% trong năm 2025 và các chỉ tiêu đã được đề ra trước đó cho những cột mốc 2027 và 2035.

Theo phân tích của Wang, những con số này ngụ ý tốc độ tăng trưởng hàng năm khoảng 4.6% từ nay đến năm 2035, đồng thời bà cảnh báo rằng quá trình thực hiện sẽ “đòi hỏi chi phí khổng lồ”. Bà dự đoán rằng cuối cùng, nguồn lực sẽ được ưu tiên cho các ngành công nghệ cao và lĩnh vực mới nổi, trong khi nhu cầu tiêu dùng sẽ không được cải thiện đáng kể và áp lực giảm phát vẫn tiếp diễn.

Các chính sách trước đây của Trung Quốc, đặc biệt như chiến lược trở thành nhà lãnh đạo toàn cầu trong ngành xe điện, từng bị chỉ trích vì thúc đẩy doanh nghiệp ồ ạt tham gia vào những lĩnh vực được trợ cấp, tạo ra cuộc cạnh tranh giá cả khốc liệt và gây áp lực lên ngành công nghiệp ở nhiều quốc gia khác.

Hướng tới ‘bước nhảy vọt đáng kể’ về công nghệ

Bắc Kinh năm nay đã có những nỗ lực giải quyết vấn đề cạnh tranh quá mức. Tuy nhiên, quốc gia này cũng đang phải đẩy mạnh phát triển công nghệ khi Mỹ liên tục tăng cường các hạn chế đối với khả năng tiếp cận công nghệ tiên tiến của Trung Quốc.

Trong hội nghị ngày 23/10, lãnh đạo cấp cao Trung Quốc đã kêu gọi cải thiện khả năng tự chủ về công nghệ. “Chúng tôi sẽ phấn đấu trong 5 năm tới để đạt được bước nhảy vọt đáng kể về sức mạnh kinh tế, sức mạnh khoa học công nghệ, sức mạnh quốc phòng, sức mạnh quốc gia toàn diện và ảnh hưởng quốc tế vào năm 2035”, trích từ thông báo.

Trong thông báo, các nhà lãnh đạo cũng kêu gọi xây dựng “quốc gia nông nghiệp vững mạnh” và “đẩy nhanh việc thiết lập quốc gia sản xuất có tiềm lực lớn”, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì tỷ trọng “hợp lý” cho ngành sản xuất trong cơ cấu nền kinh tế.

Đáng chú ý, bản thông báo chỉ đề cập thoáng qua đến cuộc khủng hoảng bất động sản với lời kêu gọi “phát triển chất lượng cao” trong lĩnh vực này. Bắc Kinh cũng xác nhận sẽ tiếp tục thực thi các kế hoạch đã được công bố trước đó về giảm phát thải carbon.

Dự kiến các quan chức cấp cao sẽ cung cấp thêm chi tiết về các mục tiêu phát triển 5 năm trong cuộc họp báo diễn ra vào sáng ngày 24/10, trong khi một bản thông báo đầy đủ và toàn diện hơn được kỳ vọng sẽ được công bố trong những ngày tới. Theo thông lệ, Trung Quốc thường không tiết lộ toàn bộ chi tiết về các mục tiêu 5 năm cho đến khi diễn ra phiên họp quốc hội vào tháng 3.

Vũ Hạo (Theo CNBC)