Trung Quốc đầu tư gấp đôi vào Vành đai và Con đường, tập trung vào năng lượng và khoáng sản

Trung Quốc đầu tư gấp đôi vào Vành đai và Con đường, tập trung vào năng lượng và khoáng sản

Doanh nghiệp Trung Quốc đã đầu tư kỷ lục vào các nước tham gia Sáng kiến Vành đai và Con đường trong 6 tháng đầu năm 2025, chủ yếu tập trung vào năng lượng và khoáng sản.

Theo báo cáo từ Trung tâm Tài chính Xanh & Phát triển thuộc Đại học Fudan, tổng vốn đầu tư đạt gần 124 tỷ USD cho 176 dự án – gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái. Mức này đã vượt tổng số 122 tỷ USD của cả năm 2024.

Bùng nổ đầu tư năng lượng

Sự tăng vọt này xuất phát từ việc tập trung mạnh mẽ vào lĩnh vực năng lượng. Các doanh nghiệp Trung Quốc đã đổ 44 tỷ USD vào các thỏa thuận năng lượng – mức cao nhất kể từ khi sáng kiến ra đời năm 2013. Riêng các dự án dầu khí đã thu hút 30 tỷ USD, trong đó có hợp đồng kỷ lục 20 tỷ USD mà China National Chemical Engineering International đảm nhiệm để xây dựng nhà máy xử lý khí tự nhiên (LNG) tại khu công nghiệp Ogidigben của Nigeria.

Đầu tư khai khoáng cũng đạt đỉnh lịch sử với 24.9 tỷ USD cam kết cho các dự án kim loại và khai thác – vượt qua mức đỉnh cả năm 2024. Kazakhstan nổi lên như điểm đến hấp dẫn, thu về dự án nhôm 12 tỷ USD từ East Hope Group và khoản đầu tư đồng 7.5 tỷ USD.

Những con số này phản ánh sự thay đổi chiến lược trong tham vọng toàn cầu của Bắc Kinh. Trong bối cảnh đầu tư trực tiếp ra nước ngoài chậm lại, việc sáng kiến Vành đai và Con đường (BSI) tập trung mạnh vào năng lượng, khoáng sản chiến lược và công nghệ tiên tiến cho thấy quyết tâm đảm bảo chuỗi cung ứng then chốt và xây dựng năng lực công nghiệp bền vững.

Đáng chú ý, lĩnh vực cơ sở hạ tầng giao thông – từng là biểu tượng của Vành đai và Con đường giai đoạn đầu – giờ chỉ chiếm 7.2% tổng danh mục đầu tư, giảm mạnh từ mức 28% năm 2018.

Năng lượng xanh và sản xuất công nghệ cao đang tăng tốc. Khoản đầu tư của Trung Quốc cho các dự án năng lượng mặt trời và gió lên tới 9.7 tỷ USD, bổ sung 11.9 GW công suất mới. Đầu tư vào công nghệ và sản xuất tăng hơn gấp đôi lên 23.2 tỷ USD.

Các thỏa thuận nổi bật gồm nhà máy pin lithium 2.1 tỷ USD của CALB Group tại Bồ Đào Nha và cơ sở sản xuất kính năng lượng mặt trời 700 triệu USD của Xinyi Glass Holdings ở Ai Cập. Longi Green Energy Technology cũng tham gia các dự án hydro xanh tại Nigeria.

Châu Phi và Trung Á dẫn đầu

Về mặt địa lý, châu Phi và Trung Á thu hút số vốn lớn nhất với 39 tỷ USD và 25 tỷ USD tương ứng. Nigeria ghi nhận mức tăng ấn tượng nhất – tăng vọt 12,235% so với cùng kỳ năm trước. Các thị trường tăng trưởng nhanh khác bao gồm Thái Lan, Lào, Tanzania và Oman.

Khu vực tư nhân đang đóng vai trò ngày càng quan trọng. Ba nhà đầu tư hàng đầu nửa đầu năm là East Hope Group, Xinfa Group và Longi.

Sự bùng nổ đầu tư Vành đai và Con đường này tương phản với xu hướng chung của hoạt động đầu tư ra nước ngoài của Trung Quốc. Theo EY, tổng đầu tư nước ngoài trên tất cả lĩnh vực giảm 6.2% so với cùng kỳ, xuống 80 tỷ USD trong nửa đầu năm.

Tuy nhiên, báo cáo Fudan dự báo đà tăng trưởng đầu tư vào Vành đai và Con đường sẽ tiếp tục trong nửa cuối 2025, vẫn tập trung vào năng lượng tái tạo, khai khoáng và công nghệ cao. Từ khi ra mắt năm 2013 đến nay, sáng kiến này đã thu hút hơn 1,300 tỷ USD vốn đầu tư từ Trung Quốc.

Vũ Hạo (Theo Nikkei Asia)