Nóng: Tòa án phúc thẩm bác bỏ phần lớn thuế quan Trump

Nóng: Tòa án phúc thẩm bác bỏ phần lớn thuế quan Trump

Tòa Phúc thẩm Liên bang Mỹ ngày 29/8 bác bỏ phần lớn các kế hoạch thuế quan đối ứng của Tổng thống Donald Trump, là đòn giáng mạnh vào trụ cột chính sách thương mại của ông.

Với tỷ lệ 7 phiếu thuận và 4 chống, Tòa Phúc thẩm Liên bang Mỹ đã ra phán quyết rằng đạo luật mà ông Trump viện dẫn để áp các kế hoạch thuế quan trên diện rộng, bao gồm thuế quan đối ứng, thực tế không trao cho ông thẩm quyền áp các thuế quan đó.

“Thẩm quyền cốt lõi của Quốc hội để áp đặt thuế, chẳng hạn như thuế quan, được Hiến pháp trao riêng cho nhánh lập pháp”, trích từ phán quyết của tòa án. “Thuế quan là thẩm quyền cốt lõi của Quốc hội”.

Tòa phúc thẩm cho biết hiệu lực của phán quyết này sẽ được hoãn tới ngày 14/10 để cho chính quyền ông Trump có thời gian kháng cáo lên Tòa án Tối cao. 

Tổng thống Mỹ Donald Trump

Phản hồi về phán quyết, ông Trump đã nhanh chóng công kích tòa phúc thẩm là “mang tính đảng phái” và khẳng định Tòa án Tối cao sẽ phán quyết có lợi cho ông.

“Nếu những thuế quan này biến mất, đó sẽ là thảm họa hoàn toàn cho đất nước”, ông Trump viết trên Truth Social. “Nếu được phép giữ nguyên, phán quyết này sẽ thực sự phá hủy nước Mỹ”.

Mặt khác, phát ngôn viên Nhà Trắng Kush Desai khẳng định: “Thuế quan của Tổng thống vẫn có hiệu lực, và chúng tôi mong đợi chiến thắng cuối cùng về vấn đề này”.

“Đây là lần thứ hai tòa án liên bang xác nhận rằng thuế quan ‘Ngày Giải phóng’ của Tổng thống Trump là trái luật. Quyết định này giúp bảo vệ các doanh nghiệp và người tiêu dùng Mỹ khỏi những thiệt hại và bất ổn do thuế quan bất hợp pháp gây ra”, luật sư Jeffrey Schwab của Trung tâm Công lý Tự do, đại diện cho các doanh nghiệp nhỏ trong vụ kiện, phát biểu.

Neal Katyal, đồng cố vấn của ông Schwab, bổ sung: “Phán quyết hôm nay là sự khẳng định về các nguyên tắc cơ bản của Hiến pháp Mỹ – rằng ngay cả Tổng thống cũng phải hành động trong khuôn khổ pháp luật”.

Chính quyền Trump đã cho rằng đạo luật IEEPA cho phép Tổng thống áp thuế quan lên bất kỳ quốc gia nào, với bất kỳ mức thuế nào, nếu ông tuyên bố đó là vấn đề an ninh quốc gia khẩn cấp. Nhưng vào tháng 5, Tòa án Thương mại Quốc tế Mỹ đã bác bỏ lập luận này và tuyên các thuế quan của Trump – bao gồm thuế quan đối ứng và thuế quan đối với Canada, Mexico và Trung Quốc (áp đặt với lý do chống buôn lậu fentanyl) – đều là bất hợp pháp.

Mặc dù tòa án đã tạm dừng hiệu lực của phán quyết đó trong thời gian xét xử kháng cáo, nhiều thẩm phán phúc thẩm đã bày tỏ nghi ngờ về lập luận của chính quyền Trump trong phiên điều trần vào cuối tháng 7.

Trong phán quyết mới nhất, tòa án phúc thẩm khẳng định thuế quan của Trump đã vượt quá quyền hạn cho phép theo đạo luật IEEPA. Tòa án viết: “Cả thuế quan liên quan tới việc buôn lậu fentanyl và thuế quan đối ứng đều phạm luật cả về phạm vi, mức độ và thời gian. Các thuế quan này áp dụng cho hầu hết hàng nhập khẩu vào Mỹ, áp dụng với hầu hết các quốc gia, có mức thuế cao, thường xuyên thay đổi và vượt quá mức quy định trong hệ thống thuế quan Mỹ, và cũng không có thời điểm kết thúc”, trích từ phán quyết của tòa án.

Phán quyết của tòa phúc thẩm được đưa ra chỉ vài giờ sau khi các nhà đàm phán thương mại hàng đầu của ông Trump thúc giục các thẩm phán xem xét “những diễn biến bổ sung” trong vụ án, bao gồm một đánh giá từ Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO) rằng thuế quan sẽ giúp thâm hụt ngân sách của Mỹ giảm 4 nghìn tỷ USD trong thập kỷ tới.

Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick nói trong một tuyên bố trước tòa rằng việc bác bỏ các kế hoạch thuế quan mà ông Trump đưa ra theo IEEPA “sẽ gây ra thiệt hại lớn và không thể khắc phục cho Mỹ, cũng như cho chính sách đối ngoại và an ninh quốc gia của nước này trong cả hiện tại và trong tương lai”.

Ông nói thêm: “Một phán quyết như vậy sẽ đe dọa các lợi ích chiến lược rộng lớn hơn của Mỹ ở trong và ngoài nước, có khả năng dẫn đến trả đũa và phá vỡ các thỏa thuận đã có với các đối tác thương mại nước ngoài, đồng thời làm trật bánh các cuộc đàm phán quan trọng đang diễn ra với các đối tác thương mại nước ngoài”.

* Bị tòa án ngăn chặn, chính quyền Trump vẫn còn 4 công cụ khác để áp thuế quan

Vũ Hạo (Theo CNBC)