Kẻ thắng người thua trên thị trường chứng khoán toàn cầu năm 2025

Kẻ thắng người thua trên thị trường chứng khoán toàn cầu năm 2025

Câu chuyện thị trường chứng khoán năm 2025 bị chi phối bởi hai yếu tố chính: Cuộc cách mạng trí tuệ nhân tạo (AI) và những chính sách thương mại quyết liệt của Tổng thống Donald Trump.

Các công ty sản xuất chip châu Á và doanh nghiệp quốc phòng châu Âu đang dẫn đầu danh sách những “người chiến thắng”, trong khi các cổ phiếu tiêu dùng Mỹ lại chịu cảnh điêu đứng. Đặc biệt, làn sóng AI đã thổi bùng sức sống mới cho Phố Wall sau cú sốc thuế quan “Ngày Giải phóng” của ông Trump vào tháng 4, giúp Nvidia tăng 35% và trở thành công ty đầu tiên trên thế giới đạt mốc 5,000 tỷ USD trước khi điều chỉnh vào tháng 11.

Tuy nhiên, những người hưởng lợi lớn nhất từ cơn sốt AI lại không nằm ở Mỹ mà ở Trung Quốc và đặc biệt là Hàn Quốc. Quốc gia này đã trở thành một trong những thị trường cổ phiếu hoạt động xuất sắc nhất thế giới nhờ đợt tăng giá công nghệ mạnh mẽ.

Bên cạnh đó, các công ty khai thác vàng cũng tỏa sáng rực rỡ khi kim loại quý này chạm mức cao lịch sử, phần lớn do lo ngại về đồng USD trước những chính sách cực đoan của ông Trump. Ngược lại, chính những mức thuế quan này đã gây tổn hại nghiêm trọng cho các nhà bán lẻ và công ty hàng tiêu dùng Mỹ.

Florian Ielpo, Trưởng bộ phận vĩ mô tại Lombard Odier, nhận định: “Những kẻ thắng người thua năm 2025 được quyết định bởi khả năng điều hướng của họ trước các cam kết chi tiêu quốc phòng, cuộc cách mạng AI, thuế quan và những biến động tiền tệ quan trọng của đồng USD”.

Fresnillo tăng 443% nhờ cơn sốt kim loại quý

Nếu phải chọn ra biểu tượng cho cơn sốt kim loại quý năm 2025, Fresnillo chính là ứng cử viên sáng giá nhất. Nhà sản xuất bạc có trụ sở tại Mexico City này đã tăng gấp 5 lần giá trị, trở thành cổ phiếu hoạt động xuất sắc nhất trong chỉ số FTSE 100 danh giá của London.

Cổ phiếu Fresnillo tăng mạnh hơn cả giá vàng và bạc

Điều thú vị là các cổ phiếu khai thác kim loại quý thậm chí còn vượt xa cả chính giá vàng và giá bạc. Giá vàng và bạc tăng lần lượt 69% và 138% trong năm nay, được thúc đẩy bởi các đợt mua từ các ngân hàng trung ương (nhằm thay thế cho tài sản bằng đồng USD) và các nhà đầu tư lo lắng không muốn bỏ lỡ một đợt tăng giá lịch sử.

Đà tăng mạnh của nhóm này đến từ chi phí vận hành cố định của chúng. Điều này có nghĩa là giá tăng thêm 1 đồng, lợi nhuận cũng tăng tương ứng.

Hiện tượng Robinhood tăng 229%

Robinhood chính là biểu tượng sống động nhất cho sự phấn khích thị trường năm 2025. Công ty môi giới bán lẻ này đã chứng kiến giá cổ phiếu tăng gấp 3 lần, đẩy vốn hóa lên 109 tỷ USD nhờ vào cơn sốt đầu tư nhỏ lẻ và làn sóng giao dịch tiền ảo được Tổng thống Trump thúc đẩy.

Con số ấn tượng từ Manish Kabra tại Société Générale cho thấy các nhà đầu tư nhỏ lẻ đã chiếm hơn 1/5 khối lượng giao dịch cổ phiếu Mỹ trong quý 3 – mức cao nhất kể từ cơn sốt meme đầu năm 2021 và gấp đôi thị phần của một thập kỷ trước.

Giữa việc mở rộng toàn cầu tích cực và việc đẩy mạnh vào đầu tư AI tư nhân, đợt tăng giá của Robinhood đã khiến nó trở thành một trong những cổ phiếu hoạt động tốt nhất trên chỉ số S&P 500 năm nay, vượt xa các đối thủ có uy tín hơn như Charles Schwab (tăng 36%).

Ông lớn ngành chip SK Hynix tăng 234%

Trong khi Nvidia giành được danh hiệu công ty đầu tiên đạt 5,000 tỷ USD, những người hưởng lợi thực sự lại là các nhà cung cấp linh kiện AI châu Á. SK Hynix đã minh chứng điều này với mức tăng hơn 3 lần.

Công ty Hàn Quốc này đang cưỡi trên con sóng ngành chip bộ nhớ băng thông cao (HBW) cho máy chủ AI, với lợi nhuận quý 3 chạm mức kỷ lục và biên lợi nhuận vượt 50%. Không chỉ riêng SK Hynix, Samsung Electronics cũng tăng 108%, còn TSMC – nhà máy đúc chip tinh vi nhất thế giới – cũng có mức tăng 36% ấn tượng.

Các công ty công nghệ Trung Quốc cũng đã tăng giá mạnh, mặc dù nhiều công ty không phải là những người hưởng lợi trực tiếp từ nhu cầu bán dẫn của Mỹ. Thay vào đó, các nhà đầu tư đang đặt cược rằng nỗ lực của Bắc Kinh hướng tới tự chủ ngành chip sẽ giúp thúc đẩy các công ty như Cambricon Technologies, một nhà sản xuất chip, trở thành đối thủ của những công ty như Nvidia. Cambricon đã tăng hơn 95% trong năm nay.

Cổ phiếu quốc phòng Rheinmetall tăng 151%

Thủ tướng Đức Friedrich Merz quyết định giải phóng hàng trăm tỷ Euro cho quốc phòng và điều này biến Rheinmetall thành một trong những ngôi sao sáng nhất trên Stoxx Europe 600. Nhà sản xuất xe tăng và đạn dược tại Düsseldorf này đã tận dụng tốt làn sóng tái vũ trang châu Âu kể từ khi Nga xung đột với Ukraine.

Ngân sách quốc phòng 650 tỷ Euro giai đoạn 2025-2030 của Đức – gấp đôi năm năm trước – phản ánh quyết tâm của châu Âu trong việc tự bảo vệ mình khi Mỹ giảm cam kết an ninh khu vực.

Trong khi đó, cổ phiếu Renk, công ty chuyên sản xuất hộp số cho xe tăng, thậm chí còn hoạt động tốt hơn với mức tăng 191%, trong khi nhà thầu quốc phòng Anh Babcock International – công ty bảo trì tàu ngầm hạt nhân của Hải quân Hoàng gia và đóng tàu chiến – tăng 151%.

Đợt tăng giá này cũng thúc đẩy các cổ phiếu quốc phòng nhỏ hơn. Exail Technologies của Pháp, nhà cung cấp hệ thống định vị hàng hải và máy bay không người lái với doanh thu dưới 400 triệu euro năm ngoái, đã tăng gần 380%.

Ngân hàng Société Générale tăng 150%

Société Générale (SocGen) đã trở thành ngôi sao sáng nhất trong làn sóng phục hồi của ngành ngân hàng châu Âu, tăng 150% và dẫn đầu chỉ số Cac 40. Câu chuyện này bắt nguồn từ việc lãi suất cao hơn thúc đẩy khả năng sinh lời, cùng với niềm tin rằng chu kỳ cắt giảm lãi suất của ECB đã kết thúc.

SocGen thậm chí còn vượt trội hơn các đối thủ như Santander (tăng 123%) và Deutsche Bank (tăng 98%), nhờ nỗ lực chuyển đổi của CEO Slawomir Krupa và lợi thế từ vị trí khởi đầu thấp. Với mức chiết khấu so với ngân hàng Mỹ vẫn còn lớn, nhiều chuyên gia tin rằng đợt tăng giá này vẫn chưa kết thúc.

WPP giảm 60% vì AI

Trong khi AI đưa một số cổ phiếu lên đỉnh cao, nó lại trở thành ác mộng với những công ty khác. WPP, gã khổng lồ quảng cáo Anh, chứng kiến giá cổ phiếu “bốc hơi” 60% khi ngành quảng cáo vật lộn với khả năng tạo quảng cáo nhanh và rẻ của AI.

Chưa hết, WPP mất đi những khách hàng trọng yếu trong bối cảnh các gã khổng lồ công nghệ như Meta và Amazon ngày càng thống trị. Cổ phiếu công ty rơi xuống mức thấp nhất kể từ 1998 và bị loại khỏi FTSE 100 lần đầu tiên trong gần ba thập kỷ.

Ngay cả những đối thủ châu Âu khác cũng không tránh khỏi số phận tương tự, với Publicis giảm 14% và Omnicom mất 18% trước thương vụ mua lại IPG.

Lululemon giảm 45% vì gánh nặng thuế quan

Câu chuyện của Lululemon là minh chứng điển hình cho tác động của chính sách Trump đối với ngành tiêu dùng Mỹ. Nhà sản xuất quần legging yoga cao cấp trị giá 25 tỷ USD đã mất gần một nửa giá trị bất chấp đợt phục hồi cuối tháng 12.

Thuế quan Trump, áp lực chi phí lên người tiêu dùng, cùng những sai lầm về sản phẩm và cạnh tranh gia tăng đã tạo nên cơn bão hoàn hảo với Lululemon. Không chỉ riêng Lululemon, toàn ngành bán lẻ Mỹ đều gặp khó khăn với Deckers Outdoor giảm 51% và Nike mất 24%.

Diễn biến cổ phiếu Lululemon so với S&P 500, Nike và Deckers Outdoor

MicroStrategy giảm 42% khi mô hình huy động vốn mua Bitcoin lung lay

MicroStrategy, doanh nghiệp nắm giữ Bitcoin nhiều nhất, đã trải qua một năm đầy thử thách. Sau giai đoạn tăng vọt đầu năm và truyền cảm hứng cho hàng trăm công ty sao chép mô hình “huy động tiền để mua Bitcoin”, tính bền vững của chiến lược này đã bị đặt dấu hỏi.

Diễn biến cổ phiếu Strategy

Cổ phiếu công ty đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ tháng 10/2024. Lần đầu tiên, MicroStrategy phải huy động tiền không phải để mua Bitcoin mà để tạo dự trữ tiền mặt và trả lãi nhà đầu tư, thậm chí thừa nhận có thể phải bán Bitcoin – động thái hoàn toàn trái ngược với triết lý ban đầu.

LyondellBasell giảm 42%

Ngành hóa chất đã trải qua một năm tồi tệ, với thuế quan Trump làm trầm trọng thêm tình trạng dư thừa công suất và nhu cầu yếu từ trước. Cổ phiếu LyondellBasell, một trong những tập đoàn hóa chất niêm yết lớn nhất thế giới, đã mất 42% và công ty phải đóng cửa nhiều nhà máy.

Châu Âu chịu tác động nặng nề nhất với chi phí năng lượng cao và sự cạnh tranh của hàng xuất khẩu giá rẻ Trung Quốc. Synthomer của Anh thậm chí còn tệ hơn với mức giảm 63% trong năm, nâng tổng tổn thất lên 98% kể từ 2021.

Vũ Hạo