Đồng minh của Chủ tịch Fed mở đường cho đợt cắt giảm lãi suất tháng 12

Đồng minh của Chủ tịch Fed mở đường cho đợt cắt giảm lãi suất tháng 12

Các đồng minh của Chủ tịch Fed Jerome Powell đã mở đường để ông thúc đẩy đợt cắt giảm lãi suất tại cuộc họp tháng 12, dù quyết định này có thể vấp phải nhiều phiếu phản đối.

Mức độ chia rẽ bất thường khiến quyết định cuối cùng phụ thuộc vào Chủ tịch Powell nhiều hơn bao giờ hết.

Chủ tịch Fed Jerome Powell

Để hóa giải sự bất đồng gay gắt, ông Powell đang cân nhắc hai phương án và cả hai đều có nhược điểm.

Phương án thứ nhất là cắt giảm lãi suất như thị trường mong đợi, nhưng dùng tuyên bố sau cuộc họp để báo hiệu sẽ khó hơn nhiều cho các đợt cắt giảm tiếp theo. Chiến lược “giảm rồi tạm dừng” này giống cách ông Powell đã làm cuối năm 2019, khi ba đợt cắt giảm cũng vấp phải sự phản đối mạnh từ đồng nghiệp.

Lựa chọn này có thể khơi lên phản đối từ những quan chức không ủng hộ bất kỳ đợt cắt giảm nào. Nhưng nó có thể chấm dứt cảnh các quan chức công khai bất đồng quan điểm, bằng cách tạo ra sự đồng thuận mới: Không cần cắt giảm tiếp nếu tình hình vẫn như hiện tại.

Phương án thứ hai là giữ nguyên lãi suất và đánh giá lại vào tháng 1/2026, khi có thêm dữ liệu việc làm và lạm phát đã bị gián đoạn do Chính phủ đóng cửa. Nhưng cách này có thể kéo dài sự bất hòa công khai thêm 7 tuần, không chắc dữ liệu bổ sung sẽ giải quyết được bất đồng cơ bản.

Kinh tế đình lạm nhẹ

Sự chia rẽ phản ánh những xu hướng kinh tế trái chiều: Việc làm đình trệ nhưng lạm phát cao – dấu hiệu đình lạm (stagflation). Đây là bất đồng nội bộ lớn nhất trong gần 8 năm nhiệm kỳ ông Powell 

Tom Barkin, Chủ tịch Fed Richmond, cho biết trong cuộc phỏng vấn tuần trước: “Thật khó để tuyên bố chiến thắng ở cả hai mặt trận”. Thị trường lao động đang suy yếu nhưng chưa sụp đổ, còn lạm phát không tăng tốc nhưng cũng không cải thiện đáng kể.

Chủ tịch Fed Richmond Tom Barkin: “Khó tuyên bố chiến thắng” về cả lạm phát lẫn việc làm. Ảnh: Cornell Watson/WSJ

Quyết định của ông Powell phụ thuộc vào việc ông đánh giá rủi ro nào lớn hơn và khó xử lý hơn.

Trong tháng trước, Fed đã giảm lãi suất lần thứ hai trong năm 2025, đưa lãi suất xuống khoảng 3.75-4% trong tháng trước. Đồng thái này nhằm bảo vệ thị trường việc làm đang yếu đi, dù lạm phát vẫn ở mức gần 3% – cao hơn mục tiêu 2% của Fed.

Nếu cắt giảm lần thứ ba vào tháng 12, ông Powell sẽ thực hiện đúng kế hoạch đưa ra hồi tháng 8: Đưa lãi suất gần mức trung lập (tức là mức không kích thích cũng không hạn chế nền kinh tế). Lý do là rủi ro lạm phát từ thuế quan đã giảm, trong khi thị trường lao động suy yếu trở thành mối lo lớn hơn.

Đồng minh của Chủ tịch Powell lên tiếng

Hai đồng minh hàng đầu của ông Powell đã ra dấu hiệu cho thấy lãnh đạo Fed chưa từ bỏ chiến lược này.

Hôm 21/11, Chủ tịch Fed New York John Williams cho biết ông vẫn thấy “dư địa để điều chỉnh thêm trong ngắn hạn… nhằm đưa lập trường chính sách gần hơn với mức trung lập”. Cụm từ “ngắn hạn” được ông Williams chọn lọc kỹ lưỡng gợi ý rằng cắt giảm là lựa chọn an toàn nhất.

Ông nhấn mạnh việc đưa lạm phát về 2% là “bắt buộc”, nhưng “điều quan trọng không kém là làm sao để không gây rủi ro quá mức” cho thị trường lao động. Xác suất thị trường về đợt cắt giảm tháng 12 đã tăng vọt từ 40% lên 70% sau phát biểu của ông.

* Tại sao phát biểu của Chủ tịch Fed New York khiến Phố Wall phấn khích?

* Chủ tịch Fed New York nói có thể giảm lãi suất thêm

Trong ngày 24/11, Chủ tịch Fed San Francisco Mary Daly – đồng minh ông Powell và không có quyền bỏ phiếu năm nay – cho biết bà ủng hộ cắt giảm lãi suất vào tháng 12 vì thấy suy giảm đột ngột ở thị trường việc làm vừa dễ xảy ra hơn vừa khó kiểm soát hơn so với đợt bùng phát lạm phát.

Bà Daly giải thích: “Nếu thuế quan đẩy chi phí tăng nhanh hoặc lan sang giá dịch vụ, chúng ta sẽ nhìn thấy và có thể xử lý kịp thời. Đây sẽ không phải là cú sốc giá như thời đại dịch. Nhưng với thị trường lao động, tôi không tự tin chúng ta có thể kiểm soát được. Nó đủ mong manh – một khi sa thải bắt đầu tăng nhẹ, có thể sẽ tăng mạnh ngay sau đó”.

Phát biểu của ông Williams và bà Daly có ý nghĩa quan trọng vì chúng xuất hiện sau giai đoạn các quan chức phản đối cắt giảm chiếm ưu thế trong cuộc tranh luận công khai.

Phe phản đối ngày càng đông

Sự ủng hộ cho đợt cắt giảm tháng 12 vốn mong manh ngay từ đầu. Sau khi cắt giảm lãi suất tháng 9, chỉ hơn một nửa trong số 19 thành viên tham gia cuộc họp cho rằng cần cắt giảm vào tháng 10 và tháng 12.

Ngày càng nhiều quan chức phản đối giảm lãi suất thêm sau đợt cắt giảm tháng 10. Bốn chủ tịch Fed có quyền bỏ phiếu – trong đó có một người đã phản đối từ tháng trước – bày tỏ lo ngại về việc tiếp tục cắt giảm.

Họ nhận thấy giá không chỉ tăng cao ở hàng hóa chịu thuế quan mà còn cả dịch vụ trong nước, cho thấy lạm phát đang lan rộng. Họ lo Fed đang hạ lãi suất quá nhanh về mức trung lập, trong khi lãi suất cần phải thắt chặt để kiềm chế lạm phát.

Chủ tịch Fed Boston Susan Collins là ví dụ điển hình cho sự thay đổi quan điểm với phương án giảm lãi suất. Bà bỏ phiếu ủng hộ cắt giảm tháng 10 nhưng cho biết trong ngày 22/11 rằng bà “do dự” về các đợt cắt giảm tiếp theo vì mức lãi suất “thắt chặt nhẹ” hiện tại có thể cần thiết để kiểm soát lạm phát.

Với nhu cầu tương đối vững và điều kiện tài chính vẫn ổn, bà Collins cho biết “không có lý do để gấp rút nới lỏng thêm”.

Vũ Hạo (Theo WSJ)