Cuộc chiến vì quyền đầu tư vào “trái phiếu động đất, bão lũ”

Cuộc chiến vì quyền đầu tư vào “trái phiếu động đất, bão lũ”

Các nhà quản lý tài sản phản đối đề xuất của Liên minh châu Âu (EU) nhằm hạn chế quyền tiếp cận thị trường trái phiếu thảm họa đang tăng trưởng nhanh chóng.

Các công ty bảo hiểm, chính phủ và các tổ chức phát hành khác sử dụng trái phiếu thảm họa để chuyển giao rủi ro từ những thảm họa nghiêm trọng nhất mà họ phải đối mặt, như bão hoặc cháy rừng. Ảnh: Philippe Magoni/EPA/Shutterstock

Các công ty quản lý trái phiếu thảm họa đang phản đối việc hạn chế nhà đầu tư cá nhân tham gia thị trường này, trong khi việc phát hành trái phiếu tăng mạnh đã tạo ra cơ hội đầu tư vào rủi ro từ các thảm họa thiên nhiên lớn.

Twelve Capital, Fermat Capital và Plenum Investments là những nhà quản lý đầu tư đã lên tiếng kêu gọi Cơ quan Chứng khoán và các thị trường châu Âu (ESMA) – cơ quan quản lý thị trường tài chính của châu Âu – ủng hộ việc duy trì trái phiếu “thảm họa” trong các quỹ đại chúng.

Tuy nhiên, vào đầu mùa hè này, ESMA đã khuyến nghị Ủy ban châu Âu loại bỏ trái phiếu thảm họa khỏi cơ chế quỹ bán lẻ lớn nhất của EU. Động thái này đã châm ngòi cho một cuộc tranh luận rộng lớn hơn về việc liệu các khoản đầu tư này có quá rủi ro hay không.

“ESMA đang cố gắng giải quyết một vấn đề không hề tồn tại”, ông Daniel Grieger từ Plenum, công ty đang quản lý khoảng 1.3 tỷ USD trái phiếu thảm họa, cho biết. Ông nói thêm, cơ quan này đang cản trở nỗ lực mở rộng khả năng tiếp cận của các nhà đầu tư phổ thông đối với các thị trường có lợi suất cao hơn và “thu hút thêm vốn vào nền kinh tế thực của châu Âu”.

Cốt lõi của vấn đề nằm ở những lo ngại về sự phức tạp và tính thanh khoản của trái phiếu thảm họa. Loại tài sản này đã phát triển từ một công cụ đầu tư chuyên biệt dành cho các chuyên gia thành một thị trường có tổng giá trị lưu hành hơn 55 tỷ USD, theo dữ liệu từ nhà cung cấp Artemis.

Các công ty bảo hiểm, chính phủ và nhiều tổ chức khác phát hành trái phiếu thảm họa để chuyển giao rủi ro từ những thảm họa thiên nhiên tàn khốc nhất mà họ đối mặt, như bão hay cháy rừng. Khi nghĩa vụ bồi thường của các hãng bảo hiểm gia tăng do lạm phát và biến đổi khí hậu, họ ngày càng tìm đến các nhà đầu tư trên thị trường vốn – bên cạnh các công ty tái bảo hiểm truyền thống như Munich Re và Swiss Re – để cùng san sẻ một phần rủi ro.

Đổi lại, trong những năm gần đây, các trái chủ được hưởng mức lợi suất cao hơn so với các kênh đầu tư có thu nhập cố định khác như trái phiếu chính phủ. Tuy nhiên, họ sẽ phải gánh chịu tổn thất khi một thảm họa lớn xảy ra và kích hoạt các điều khoản chi trả bồi thường.

Trái phiếu thảm họa đã tiếp cận được các nhà đầu tư cá nhân thông qua các quỹ mang nhãn hiệu UCITS của châu Âu. Tính đến tháng 6, các quỹ trái phiếu thảm họa UCITS đã quản lý khoảng 17 tỷ USD tài sản. Theo dữ liệu của Plenum, con số này đã tăng hơn ba lần kể từ tháng 6/2020, khi các quỹ này chỉ nắm giữ khoảng 5 tỷ USD.

Trong một báo cáo hồi tháng 6, ESMA đã khuyến nghị Ủy ban châu Âu loại bỏ trái phiếu thảm họa – cùng với các kênh đầu tư thay thế khác như tiền điện tử và quỹ tín thác đầu tư bất động sản (REIT) – ra khỏi danh mục tài sản hợp lệ cho các quỹ UCITS. Tuy nhiên, cơ quan này vẫn cho phép một tỷ lệ đầu tư gián tiếp vào các tài sản này, với mức trần là 10%.

ESMA bày tỏ lo ngại rằng nhu cầu đối với trái phiếu thảm họa có thể sụt giảm mạnh sau một thảm họa lớn hoặc trong các giai đoạn rủi ro cao, ví dụ như mùa bão. Cơ quan này cũng cho biết trái phiếu thảm họa được “cấu trúc gần với các sản phẩm bảo hiểm hơn là một loại chứng khoán có thể chuyển nhượng truyền thống”.

Các nhà quản lý quỹ trái phiếu thảm họa đã phản biện rằng loại trái phiếu này được thế chấp bằng các chứng khoán có xếp hạng tín nhiệm cao như trái phiếu Kho bạc Mỹ – giúp chúng an toàn hơn các kênh đầu tư thay thế khác – và có thể được giao dịch hàng ngày. Đại diện ngành cũng cho biết thêm rằng các trái phiếu này có thể giúp châu Âu tăng cường khả năng chống chịu trước biến đổi khí hậu bằng cách góp phần làm giảm chi phí bảo hiểm.

Ông Grieger thừa nhận rằng trái phiếu thảm họa vẫn chưa trải qua thử thách thực tế từ một sự kiện kích hoạt chi trả bồi thường quy mô lớn. Nhưng ông lập luận rằng một sự kiện gây tổn thất toàn bộ có thể sẽ thu hút thêm vốn đầu tư – thay vì gây ra một đợt bán tháo – bởi lẽ phí bảo hiểm thường tăng vọt sau các thảm họa, qua đó thúc đẩy lợi suất.

“Đúng là có thể xảy ra một sự kiện lớn… nhưng tôi cho rằng, vì các nhà đầu tư đã được cung cấp thông tin rất đầy đủ, họ sẽ không ngạc nhiên”, ông Grieger nói. “Nếu có một trận động đất mạnh 9.0 độ ở California, họ biết rằng họ sẽ mất tiền”.

Quốc An (Theo FT)