Indonesia: Sau tôm và đinh hương, đến lượt giày thể thao bị nghi nhiễm phóng xạ

Indonesia: Sau tôm và đinh hương, đến lượt giày thể thao bị nghi nhiễm phóng xạ

Indonesia đang đối mặt với diễn biến mới trong sự cố nhiễm xạ Caesium-137 (Cs-137) khi hai container giày thể thao xuất khẩu bị Mỹ trả lại vì nghi ngờ nhiễm phóng xạ, mở rộng phạm vi ảnh hưởng vượt ra ngoài thực phẩm.

Bara Hasibuan, người phát ngôn của lực lượng đặc nhiệm Chính phủ, xác nhận trong buổi họp báo ngày 12/11: “Chúng tôi nhận được thông tin về việc phát hiện nhiễm xạ trong các sản phẩm giày thể thao xuất khẩu sang Mỹ. Sau điều tra, chúng tôi xác định hai container bị nghi ngờ có Cs-137 và chúng đã được trả về Indonesia”.

Sản phẩm giày thể thao này đến từ công ty có ký hiệu “NM”, đặt tại khu vực Cikande nhưng nằm ngoài phạm vi Khu Công nghiệp Modern Cikande – vùng tâm điểm của sự cố nhiễm xạ và cũng là nơi chính phủ Indonesia xác định gần đây là nguồn gốc nhiễm xạ trong tôm xuất khẩu.

Ông Hasibuan cho biết trong hai container giày thể thao bị trả về, container đầu tiên đã đến Indonesia một tháng trước nhưng chưa được kiểm tra. Container thứ hai đã được kiểm tra bề mặt và không phát hiện Caesium-137, nhưng các sản phẩm bên trong vẫn đang được xét nghiệm.

Một tin tức tích cực là lực lượng đặc nhiệm đã hoàn thành quá trình khử nhiễm tại 22 cơ sở trong Khu Công nghiệp Modern Cikande, nơi phát hiện dấu vết Caesium-137. Trước đó, Bộ Công Nghiệp cho biết chỉ 9 trong số 1,561 công nhân từ các công ty bị ảnh hưởng đã dương tính với phơi nhiễm phóng xạ và đang được điều trị tại Bệnh viện Fatmawati ở Nam Jakarta.

Caesium-137 là chất phóng xạ thường xâm nhập vào môi trường sau các vụ thử hạt nhân hoặc tai nạn như Chernobyl và Fukushima, nhưng cũng được sử dụng trong một số ứng dụng công nghiệp. Indonesia không có vũ khí hạt nhân hay nhà máy điện hạt nhân, nên sự hiện diện của chất phóng xạ này có khả năng cao là từ nguồn công nghiệp hoặc y tế.

Từ giày thể thao đến tôm và đinh hương

Vụ việc này là diễn biến mới nhất trong chuỗi sự cố nhiễm phóng xạ bắt đầu từ tháng 8/2025, khi FDA Mỹ phát hiện Caesium-137 trong lô tôm đông lạnh của công ty PT Bahari Makmur Sejahtera (BMS).

Các cuộc điều tra sau đó xác định nguồn gốc nhiễm xạ là từ PT Peter Metal Technologies (PMT), một công ty luyện kim đã sử dụng phế liệu y tế chứa Caesium-137, và nhiễm xạ đã lan truyền qua không khí đến các cơ sở lân cận.

Setia Diarta, Tổng cục trưởng Tổng cục Công nghiệp Kim loại tại Bộ Công Nghiệp Indonesia, trước đó xác nhận PMT từng nộp đơn xin nhập khẩu phế liệu thép vào tháng 6/2025 nhưng bị từ chối, khiến công ty phải sử dụng phế liệu nội địa, có khả năng có nguồn gốc từ thiết bị y tế thải bỏ.

Sau sự cố tôm, vào tháng 9, Mỹ tiếp tục phát hiện Caesium-137 trong một lô đinh hương xuất khẩu từ Indonesia. FDA đã áp đặt các yêu cầu chứng nhận mới nghiêm ngặt đối với việc nhập khẩu tôm và gia vị từ Indonesia kể từ 31/10/2025, đồng thời thu hồi nhiều sản phẩm tôm đã bán ra thị trường.

Vũ Hạo (Tổng hợp)