Chính phủ Mỹ đóng cửa dài nhất trong lịch sử

Chính phủ Mỹ đóng cửa dài nhất trong lịch sử

Tình trạng đóng cửa Chính phủ kéo dài đã làm gián đoạn phúc lợi tem phiếu thực phẩm cho 40 triệu người Mỹ, trong khi các cuộc thăm dò cho thấy cử tri đổ lỗi cho Tổng thống Donald Trump và Đảng Cộng hòa.

Washington vừa chính thức bước vào cuộc đóng cửa chính phủ liên bang dài nhất từ trước đến nay khi thế bế tắc vẫn tiếp diễn và Tổng thống Donald Trump kiên quyết bác bỏ các lời kêu gọi đàm phán.

Ngày 05/11 đánh dấu 36 ngày Chính phủ đóng cửa, phá vỡ kỷ lục trước đó được thiết lập vào giai đoạn 2018-2019. Tình trạng này đã khiến hàng trăm ngàn công chức liên bang phải nghỉ việc tạm thời không lương, nhiều dịch vụ công bị đình trệ, và đặc biệt nghiêm trọng là việc gián đoạn cung cấp tem phiếu thực phẩm cho 40 triệu người Mỹ đang phụ thuộc vào nguồn trợ cấp này.

Vào ngày 04/11, Tổng thống Trump đã đưa ra cảnh báo rằng Chính phủ của ông sẽ chỉ khôi phục các phúc lợi thực phẩm cho người Mỹ nghèo nhất nếu “Đảng Dân chủ Cánh tả Cực đoan” đồng ý mở cửa Chính phủ trở lại.

Các lãnh đạo Quốc hội Đảng Cộng hòa đã kêu gọi Đảng Dân chủ thông qua một biện pháp lập pháp tạm thời để duy trì tài trợ ở mức chi tiêu hiện tại. Tuy nhiên, Đảng Dân chủ khẳng định họ sẽ không đồng ý cho đến khi Đảng Cộng hòa từ bỏ kế hoạch cắt giảm tín dụng thuế chăm sóc sức khỏe – vốn dự kiến sẽ hết hạn vào cuối năm nay.

Ông Trump liên tục từ chối lời kêu gọi gặp gỡ các lãnh đạo hàng đầu của Đảng Dân chủ để đạt được thỏa thuận, bất chấp các cuộc thăm dò dư luận đang cho thấy người dân Mỹ đổ lỗi cho ông và Đảng Cộng hòa về tình trạng bế tắc này.

“Tất cả những gì họ phải làm là mở cửa đất nước”, ông Trump tuyên bố với phóng viên trong ngày 02/11, ám chỉ Đảng Dân chủ. “Chúng tôi đã bỏ phiếu 14 lần để mở cửa đất nước, nhưng họ luôn bỏ phiếu duy trì tình trạng đóng cửa”.

Mặc dù vậy, đã xuất hiện những dấu hiệu cho thấy các nhà lập pháp có thể đang tiến gần đến một thỏa thuận, khi một nhóm nhỏ các thượng nghị sĩ cấp cơ sở từ cả hai đảng đã tổ chức các cuộc họp kín.

“Tôi nghĩ chúng ta đang đến gần một lối thoát”, John Thune, lãnh đạo đa số Thượng viện Đảng Cộng hòa, phát biểu với phóng viên tại Đồi Capitol trong ngày 03/11. Tuy nhiên ông cũng lưu ý: “Đây không giống như bất kỳ đợt đóng cửa Chính phủ nào trước đây, xét về cách Đảng Dân chủ phản ứng”.

Tác động của việc đóng cửa đã trở nên nghiêm trọng hơn đối với công chúng trong những ngày gần đây, đặc biệt là gây nguy hiểm cho các phúc lợi của những người Mỹ nghèo nhất. Quỹ cho Chương trình Hỗ trợ Dinh dưỡng Bổ sung (SNAP) đã hết hạn vào cuối tuần qua – lần đầu tiên trong hơn 60 năm.

Hơn 40 triệu người phụ thuộc vào viện trợ thực phẩm của chính phủ. Quỹ cho Chương trình Hỗ trợ Dinh dưỡng Bổ sung đã hết hạn vào cuối tuần © Brian Snyder/Reuters

Trong hồ sơ tòa án liên bang nộp hôm thứ Hai, chính quyền Trump cho biết sẽ chỉ cấp một nửa trợ cấp tem phiếu thực phẩm thông thường cho các gia đình khó khăn trong tháng 11. Tuy nhiên, Tổng thống sau đó dường như tự mâu thuẫn khi đăng tải trên nền tảng Truth Social trong ngày 04/11 rằng các khoản trợ cấp này sẽ “chỉ được cấp phát” khi Chính phủ mở cửa trở lại.

Sau đó, Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt đã làm rõ với báo giới rằng ông Trump đang nói đến các khoản thanh toán SNAP trong tương lai, không phải trợ cấp tháng này. “Chúng tôi đang phải sử dụng quỹ dự phòng khẩn cấp”, bà giải thích. “Tổng thống không muốn tiếp tục dùng quỹ này trong tương lai, đó chính là điều ông ấy đề cập trong bài đăng trên Truth Social”.

Nhiều trường mẫu giáo được liên bang tài trợ cho trẻ em thu nhập thấp ở khắp nơi cũng phải đóng cửa.

Các nhà quan sát chính trường Washington nhận định rằng việc gián đoạn chương trình SNAP và các trợ cấp xã hội khác sẽ khiến cuộc khủng hoảng đóng cửa Chính phủ trở thành mối quan tâm hàng đầu của cử tri, tạo áp lực buộc cả hai đảng phải nhanh chóng chấm dứt bế tắc.

“Giờ đây chúng ta đang nói đến một bộ phận lớn người dân Mỹ đang phải chịu những hậu quả trực tiếp,” Doug Heye, chiến lược gia lâu năm của Đảng Cộng hòa bình luận.

Đảng Dân chủ cho rằng thế mạnh đàm phán của họ đã gia tăng kể từ ngày 01/11 – khi người dân bắt đầu đăng ký bảo hiểm y tế cho năm tới. Điều này giúp nhiều người hiểu rõ hơn chi phí hàng tháng sẽ tăng vọt ra sao nếu không còn các khoản tín dụng thuế.

Các cuộc thăm dò cho thấy người dân đang đổ lỗi cho phe Cộng hòa về cuộc khủng hoảng này.

Theo khảo sát mới nhất của NBC News công bố vào ngày 02/11, 52% cử tri đổ lỗi cho Tổng thống Trump và/hoặc đảng của ông, trong khi chỉ 42% quy trách nhiệm cho Đảng Dân chủ trong Quốc hội.

Đáng chú ý, cuộc thăm dò này cũng chỉ ra rằng tỷ lệ ủng hộ công việc điều hành đất nước của ông Trump đã giảm xuống còn 43% – thấp hơn bốn điểm so với tháng 3 – trong khi 55% người được hỏi bày tỏ sự không hài lòng.

Vũ Hạo (Theo FT)