Đốt tiền vào AI: Các ông lớn công nghệ thử thách sự kiên nhẫn của nhà đầu tư

Đốt tiền vào AI: Các ông lớn công nghệ thử thách sự kiên nhẫn của nhà đầu tư

Việc Alphabet, Meta và Microsoft mạnh tay chi hàng chục tỷ USD vào cuộc đua trí tuệ nhân tạo (AI) đã gây ra sự chia rẽ sâu sắc trong giới đầu tư, khi nhiều người đặt câu hỏi về khả năng chuyển hóa khoản chi phí vốn khổng lồ này thành doanh thu thực tế.

Ba “ông lớn” công nghệ đã chi gần 80 tỷ USD trong quý gần nhất cho cơ sở hạ tầng AI, nhưng phản ứng của thị trường lại trái chiều trước kế hoạch tăng chi tiêu lịch sử này.

Cổ phiếu Alphabet tăng gần 7% trong phiên giao dịch ngoài giờ ngày 29/10 sau khi công ty mẹ của Google nâng kế hoạch chi phí vốn năm 2025 thêm 8 tỷ USD lên 93 tỷ USD, đồng thời công bố doanh thu quý kỷ lục 100 tỷ USD.

Ngược lại, cổ phiếu Meta giảm gần 9%, có thể khiến vốn hóa công ty “bốc hơi” 160 tỷ USD khi thị trường mở cửa ngày 30/10, sau khi Mark Zuckerberg cho biết chi tiêu cho AI có thể vượt 100 tỷ USD vào năm tới.

Phản ứng trái chiều trước báo cáo lợi nhuận và kế hoạch chi tiêu của các công ty “nhấn mạnh mức độ nhạy cảm của nhà đầu tư với tốc độ mà việc xây dựng AI có thể mang lại doanh thu”, ông Dec Mullarkey, Giám đốc điều hành tại SLC Management – công ty quản lý tài sản 300 tỷ USD, nhận định. Ông cho rằng nhà đầu tư lo ngại cuộc chạy đua giành vị trí dẫn đầu thị trường có thể dẫn đến tình trạng chi tiêu quá mức, và lịch sử đã chứng kiến nhiều giai đoạn bùng nổ công nghệ khiến những người tiên phong chịu thiệt hại nặng nề.

Microsoft – công ty thứ ba vượt mốc vốn hóa 4 ngàn tỷ USD trong tuần này sau khi hoàn tất thỏa thuận tái cấu trúc với OpenAI, cũng chứng kiến giá cổ phiếu sụt giảm. Mặc dù vượt kỳ vọng lợi nhuận và ghi nhận doanh thu tăng 39% tại mảng đám mây Azure, cổ phiếu của hãng vẫn giảm 4%. Công ty báo cáo chi phí vốn trong quý đạt 35 tỷ USD, tăng 74% so với cùng kỳ năm trước và cao hơn 5 tỷ USD so với dự kiến.

Các lãnh đạo Microsoft dự báo chi tiêu có thể đạt gần 140 tỷ USD vào năm tới. CEO Satya Nadella nói với các nhà phân tích rằng tập đoàn đang xây dựng cơ sở hạ tầng đám mây “quy mô hành tinh” và có kế hoạch tăng gấp đôi trung tâm dữ liệu trong hai năm tới.

Google, Meta và Microsoft đã chi gần 80 tỷ USD trong quý gần nhất vào cơ sở hạ tầng trí tuệ nhân tạo – Ảnh: AFP via Getty Images

Google và Microsoft, hai công ty cùng cung cấp dịch vụ điện toán đám mây cho doanh nghiệp, dường như dễ dàng hơn trong việc thuyết phục nhà đầu tư rằng chi tiêu cho chip, trung tâm dữ liệu và năng lượng sẽ tạo ra doanh thu.

Sau một khởi đầu chậm trong cuộc đua AI, CEO Sundar Pichai cho biết ứng dụng Gemini – sản phẩm AI tiêu dùng chủ lực của Google, hiện có 650 triệu người dùng hàng tháng, tăng từ 450 triệu trong tháng 7 và đang tiến gần mốc 800 triệu người dùng của ChatGPT. Ông cho biết thêm, tăng trưởng mảng đám mây của công ty được thúc đẩy bởi các sản phẩm AI dành cho doanh nghiệp, mang về hàng tỷ USD doanh thu mỗi quý và lượng đơn đặt hàng dịch vụ điện toán chưa thực hiện trị giá 155 tỷ USD. Mức tăng 15% trong doanh thu quảng cáo tìm kiếm cốt lõi cũng giúp xua tan lo ngại rằng AI đang “ăn mòn” mảng tìm kiếm truyền thống.

“Chúng tôi tin rằng kết quả này cho thấy sự tích hợp AI thành công trên các nền tảng dựa trên quảng cáo. Khả năng duy trì biên lợi nhuận của Google trong khi mở rộng quy mô cơ sở hạ tầng AI cho thấy việc sử dụng chi tiêu hiệu quả”, ông Angelo Zino, nhà phân tích tại CFRA Research, nhận định.

Trong khi đó, ông Zuckerberg phải bảo vệ khoản đầu tư khổng lồ vào cơ sở hạ tầng phục vụ mục đích nội bộ của Meta, khi tập đoàn đang theo đuổi mục tiêu trở thành đơn vị đầu tiên xây dựng siêu trí tuệ nhân tạo. Ông cho rằng đây là “chiến lược đúng đắn khi chủ động xây dựng năng lực từ sớm”, đồng thời khẳng định bất kỳ không gian trung tâm dữ liệu dư thừa nào cũng có thể tái sử dụng cho các hoạt động quảng cáo cốt lõi, vốn đang thiếu năng lực tính toán.

Mức tăng doanh thu quý 26% lên 51.2 tỷ USD không đủ để trấn an thị trường, khi nhà đầu tư lo ngại khoản chi khổng lồ của Meta cho chip và nhân sự vẫn chưa tạo ra mô hình ngôn ngữ lớn đủ sức cạnh tranh. Công ty cho biết chi phí vốn có thể đạt 72 tỷ USD vào cuối năm và tăng trưởng chi tiêu sẽ “lớn hơn đáng kể” vào năm 2026, gợi ý con số vượt xa dự báo 105 tỷ USD trước đó.

Ông Zuckerberg cũng đang thu hút các kỹ sư hàng đầu đến phòng thí nghiệm “TBD” bằng các gói lương thưởng hàng trăm triệu USD, điều mà Meta cảnh báo sẽ là yếu tố đẩy chi phí tăng mạnh trong năm nay.

Nhà sáng lập kiêm Giám đốc điều hành Meta Mark Zuckerberg (trái) và CEO Microsoft Satya Nadella – Ảnh: AP

Các nhà đầu tư tỏ ra thất vọng khi chi phí nghiên cứu và phát triển (R&D) chiếm tới 30% doanh thu – mức cao nhất trong hơn hai năm. Biên lợi nhuận hoạt động của Meta giảm 3 điểm phần trăm, còn 40%. “Chi phí đang tăng nhanh hơn doanh thu. Năm tới, tăng trưởng doanh thu sẽ vào khoảng 18%, trong khi chi phí tăng 35%”, ông Gene Munster tại Deepwater Asset Management nhận định.

Meta cũng ghi nhận khoản phí một lần trị giá 15 tỷ USD liên quan đến thay đổi trong dự luật thuế của cựu Tổng thống Donald Trump, khiến lợi nhuận ròng giảm 83% xuống còn 2.7 tỷ USD. Công ty cho biết các nỗ lực AI khó có thể tạo ra doanh thu đáng kể trong năm nay hoặc 2026. Ông Zuckerberg khẳng định đội ngũ siêu trí tuệ của ông đang tập trung vào các dự án đột phá có thể triển khai nhanh chóng cho 3.5 tỷ người dùng trên Facebook, WhatsApp và Instagram, và có thể kiếm tiền thông qua quảng cáo, thương mại hoặc đăng ký trả phí.

Tuy nhiên, nhiều nhà đầu tư lo ngại tham vọng AI của Zuckerberg không gắn chặt với hoạt động kinh doanh cốt lõi của Meta, dù ông cho rằng nó có thể cải thiện hiệu quả xếp hạng và đề xuất quảng cáo. Ông Brian Wieser, chuyên gia tại công ty tư vấn Madison and Wall, nhận xét Google và Microsoft đang làm được nhiều hơn thế xét từ góc độ công nghệ, trong khi hoạt động kinh doanh thực sự của Meta vẫn là bán quảng cáo.

Quốc An (Theo CNBC)