Thị trường lao động yếu, lạm phát cao, Fed đứng giữa ngã ba đường

Thị trường lao động yếu, lạm phát cao, Fed đứng giữa ngã ba đường

Sau 9 tháng giữ nguyên lập trường, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) gần như chắc chắn sẽ cắt giảm lãi suất 25 điểm cơ bảntại cuộc họp sắp tới. Tuy nhiên, động thái này đang gây ra nhiều tranh cãi trong giới chuyên gia.

Tranh luận chủ yếu xoay quanh triển vọng kinh tế, khi nền kinh tế Mỹ dường như đang bước vào giai đoạn bất thường với tăng trưởng chậm lại nhưng lạm phát lại cao hơn – một tình trạng đình lạm (stagflation). Thuế quan cao hơn đối với hàng nhập khẩu đang tạo ra sự bất ổn, làm chậm hoạt động kinh tế và đẩy giá cả tăng cao.

Chủ tịch Fed Jerome Powell

Trong bối cảnh này, giới chuyên gia kinh tế chia thành hai phe đối lập về việc Fed nên ưu tiên chống lại yếu tố nào: Tăng trưởng chậm hay lạm phát cao.

Phe lo ngại về lạm phát muốn Fed giữ nguyên lãi suất, trong khi những người lo ngại về suy thoái lại kêu gọi cắt giảm mạnh hơn, đặc biệt sau báo cáo việc làm yếu kém vào tuần trước.

Nếu không có tình trạng đình lạm, quyết định cắt giảm lãi suất sẽ đơn giản hơn nhiều – cắt giảm để bảo vệ nền kinh tế khỏi nguy cơ suy yếu thêm. Mọi người đều đồng ý rằng mức lãi suất hiện tại (4.25%-4.5%) đủ cao để kiềm chế nhu cầu ở một mức độ nào đó. Vì vậy, việc cắt giảm lãi suất có thể thúc đẩy hoạt động kinh tế. Nhưng trong môi trường đình lạm, cắt giảm lãi suất có thể làm lạm phát tăng cao hơn nữa.

Nền kinh tế Mỹ chỉ tạo thêm 22,000 việc làm trong tháng 8, thấp hơn nhiều so với mức trung bình hơn 100,000 việc làm trong ba tháng đầu năm. Jim Bianco, Chủ tịch Bianco Research, người phản đối việc Fed cắt giảm lãi suất, cho rằng 22,000 việc làm mỗi tháng có thể là mức tốt nhất mà nền kinh tế có thể đạt được trong thời điểm hiện tại.

Trước đây, tăng trưởng việc làm khoảng 100,000 mỗi tháng được coi là con số tối thiểu cần thiết để giữ tỷ lệ thất nghiệp ổn định dựa trên tăng trưởng dân số. Tuy nhiên, điều ít được đề cập là tăng trưởng dân số này bao gồm rất nhiều người nhập cư. Với việc Tổng thống Donald Trump thực sự “đóng cửa biên giới”, nền kinh tế có thể chỉ cần 22,000 lao động mỗi tháng để duy trì ổn định.

Ông Bianco lập luận trong một cuộc phỏng vấn với Bloomberg News rằng không có thêm lao động, bất kỳ sự cắt giảm lãi suất nào của Fed lúc này sẽ chỉ làm tăng lạm phát.

Ngược lại, Matthew Luzzetti, nhà kinh tế trưởng tại Deutsche Bank, cho rằng tăng trưởng việc làm yếu trong mùa hè này không phải do nguồn cung lao động hạn chế, mà do nhu cầu yếu gây ra bởi sự bất ổn liên tục từ thuế quan cao. Ông dự đoán Fed sẽ cắt giảm 25 điểm cơ bản trong tháng 9.

Steve Englander, Trưởng bộ phận Chiến lược Vĩ mô Bắc Mỹ tại Standard Chartered Bank, thậm chí còn đề xuất Fed nên cắt giảm lãi suất 50 điểm cơ bản trong tháng 9. Ông Englander cho rằng động lực cung-cầu trong thị trường việc làm đang che giấu mức độ yếu kém thực sự của thị trường lao động. Trong một báo cáo gửi đến khách hàng, ông Englander giải thích rằng ông không cho rằng Fed sẽ thực hiện nhiều đợt cắt giảm lãi suất lớn (50 điểm cơ bản) liên tiếp, mà đây chỉ là một lần cắt giảm đơn lẻ với mức độ lớn hơn để “theo kịp” tình hình kinh tế hiện tại.

Trong khi đó, Ruchir Sharma, một nhà kinh tế tại Rockefeller International, lại đưa ra quan điểm hoàn toàn ngược lại trong một bài viết trên Financial Times, cho rằng Fed nên xem xét tăng lãi suất. Theo ông, điều kiện tài chính hiện nay rất lỏng lẻo và lạm phát giá tiêu dùng đã cao hơn mục tiêu 2% của Fed trong 4 năm, và dự kiến sẽ tiếp tục duy trì ở mức đó trong tương lai gần.

Ông Sharma chỉ trích quan điểm phổ biến rằng Fed sẽ cắt giảm lãi suất 25 điểm cơ bản. Theo ông, đây chỉ là kiểu “phản ứng theo bản năng” – Fed vội vàng can thiệp ngay khi thấy dấu hiệu nhỏ nhất của khó khăn kinh tế. Vị chuyên gia này cho rằng chính thói quen “hốt hoảng ứng cứu” này đã làm giảm uy tín của Fed và tạo điều kiện cho các bong bóng tài chính hình thành trong nhiều thập kỷ qua.

Vũ Hạo (Theo MarketWatch)