Ông Trump dọa áp thuế quan 200% nếu Trung Quốc hạn chế xuất khẩu nam châm đất hiếm

Ông Trump dọa áp thuế quan 200% nếu Trung Quốc hạn chế xuất khẩu nam châm đất hiếm

Ngày 25/08, Tổng thống Donald Trump cảnh báo sẽ áp thuế quan mạnh tay đối với Trung Quốc nếu nước này hạn chế xuất khẩu nam châm đất hiếm, đe dọa làm lung lay thỏa thuận thương mại mong manh giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

“Họ phải cung cấp nam châm cho chúng ta, nếu không thì chúng ta sẽ tính thuế quan 200% hoặc cao hơn”, ông Trump nói với phóng viên sau cuộc gặp Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung tại Nhà Trắng.

Tổng thống Mỹ Donald Trump trong cuộc gặp với Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung (không có trong ảnh) tại Phòng Bầu dục của Nhà Trắng ở Washington, DC, Mỹ, vào thứ Hai, ngày 25/08/2025

Ông Trump cũng tiết lộ rằng phụ tùng máy bay là “đòn bẩy” chính mà Washington dùng để đối phó với sự thống trị của Bắc Kinh trong lĩnh vực đất hiếm. “200 máy bay của họ không thể bay được vì chúng tôi cố tình không bán phụ tùng Boeing cho họ. Điều này là do họ không cung cấp nam châm cho chúng tôi”.

Tuyên bố này được đưa ra trong bối cảnh Boeing đang đàm phán thỏa thuận bán tới 500 máy bay cho Trung Quốc. Theo Bloomberg, hai bên đang thống nhất những chi tiết cuối về loại máy bay, số lượng và thời gian giao hàng.

Xuất khẩu nam châm đất hiếm của Trung Quốc đã phục hồi về mức trước khi Bắc Kinh áp đặt hạn chế xuất khẩu vào tháng 4, theo dữ liệu Chính phủ Trung Quốc. Trong tháng 6, lượng nam châm vận chuyển đến Mỹ tăng vọt hơn 7 lần (660%) so với tháng trước, và tiếp tục tăng 76% trong tháng 7.

Trung Quốc thống trị ngành sản xuất nam châm đất hiếm với 90% thị phần toàn cầu, đồng thời kiểm soát hầu hết hoạt động tinh chế các khoáng chất dùng để sản xuất nam châm.

Sự thống trị này mang lại cho Bắc Kinh lợi thế đáng kể trong đàm phán thương mại với Washington, vì Mỹ phụ thuộc rất nhiều vào nam châm đất hiếm cho các ngành sản xuất chủ lực, đặc biệt là ô tô, điện tử và năng lượng tái tạo.

“Chỉ là lời nói suông”

Henry Wang, nhà sáng lập và Chủ tịch Trung tâm Trung Quốc & Toàn cầu hóa tại Bắc Kinh, cho rằng những lời đe dọa của ông Trump không đáng lo.

Ông Wang – cũng là cố vấn của Hội đồng Nhà nước Trung Quốc – nhận định: “Ông ta luôn đe dọa lớn về thuế quan hay hình phạt, nhưng chúng ta không nên bị cuốn vào những lời nói suông”.

Vào tháng 6, Washington và Bắc Kinh đã thống nhất một khung thương mại bao gồm việc nới lỏng kiểm soát xuất khẩu đất hiếm của Trung Quốc, đồng thời Mỹ rút bớt một số hạn chế công nghệ đối với hàng hóa gửi tới Trung Quốc.

Hai nước đã đồng ý giảm thuế quan áp lên hàng hóa của nhau xuống khoảng 55% (Mỹ) và 32% (Trung Quốc). Đây là thỏa thuận đình chiến tạm thời và sẽ hết hiệu lực vào giữa tháng 11.

Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ chưa phản hồi yêu cầu bình luận từ CNBC.

Theo tờ Wall Street Journal (WSJ), nhà đàm phán thương mại cấp cao Trung Quốc Li Chenggang sẽ tới Washington tuần này để gặp Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer và các quan chức Bộ Tài chính cấp cao.

Theo Alfredo Montufar-Helu, Giám đốc điều hành công ty tư vấn GreenPoint, thỏa thuận thương mại có thể kéo dài sau tháng 11 hay không sẽ tùy thuộc vào việc cả hai nước có tiếp tục đàm phán không. Chuyến thăm sắp tới của ông Li có thể mở đường cho các cuộc đàm phán quan trọng hơn và tìm cách giải quyết lâu dài để giảm bớt căng thẳng.

Vũ Hạo (Theo CNBC)