Ông Trump xúc tiến sa thải Thống đốc Fed Lisa Cook

Ông Trump xúc tiến sa thải Thống đốc Fed Lisa Cook

Tổng thống Mỹ gây áp lực sa thải một Thống đốc Fed mà ông cáo buộc gian lận thế chấp.

Thống đốc Fed Lisa Cook

Tổng thống Donald Trump đã xúc tiến việc sa thải Thống đốc Fed Lisa Cook dựa trên những cáo buộc gian lận thế chấp chưa được chứng minh, qua đó tăng cường nỗ lực buộc ngân hàng trung ương phải hành động theo ý muốn của mình.

Trong một lá thư gửi bà Cook được đăng tải trên mạng xã hội vào cuối ngày 25/08, ông Trump cho biết sẽ tìm cách sa thải bà ngay lập tức. Ông viện dẫn thẩm quyền của Tổng thống trong việc miễn nhiệm các thống đốc Fed “vì lý do chính đáng”, tức là khi có hành vi sai trái hoặc thiếu trách nhiệm trong công vụ.

Chính quyền của ông Trump cáo buộc bà Cook đã gian lận vào năm 2021 khi làm thủ tục vay thế chấp cho hai bất động sản – một ngôi nhà ở Michigan và một căn hộ ở Atlanta – bằng cách khai báo cả hai đều là nơi ở chính của mình.

Bà Cook đã từ chối bình luận về các cáo buộc, nhưng tuần trước bà cho biết sẽ không để bị dọa nạt và buộc phải từ chức khỏi Hội đồng Thống đốc Fed gồm bảy thành viên. Theo nguyên tắc, Cục Dự trữ Liên bang hoạt động độc lập với Nhà Trắng.

Phát ngôn viên của Fed chưa đưa ra bình luận ngay lập tức.

Nếu thành công, việc sa thải này có thể giúp ông Trump có được đa số đồng minh trong Hội đồng Thống đốc Fed, qua đó cho phép ông đạt được mục tiêu hạ lãi suất. Động thái này diễn ra ngay cả khi Tòa án Tối cao đã phản đối những nỗ lực của ông nhằm thực thi quyền kiểm soát trực tiếp đối với cơ quan quyền lực và độc lập này.

Ông Michael Strain từ Viện Doanh nghiệp Hoa Kỳ theo khuynh hướng bảo thủ cho biết: “Tổng thống đang sử dụng hệ thống tư pháp hình sự để loại bỏ những người có quan điểm chính sách khác biệt. Điều đó cực kỳ nguy hiểm, và trong trường hợp của Fed, nó là mối đe dọa đối với sự thịnh vượng dài hạn”.

Ông Trump đã dành nhiều tháng gây áp lực buộc Chủ tịch Fed Jerome H. Powell phải hạ lãi suất, chế nhạo ông bằng biệt danh “Too Late” (Quá muộn) và bóng gió về khả năng sa thải ông. Tuy nhiên, cho đến nay, các cố vấn đã thuyết phục ông không làm vậy, vì cho rằng điều đó sẽ gây ra xáo trộn quá lớn cho thị trường tài chính. Nhiệm kỳ Chủ tịch Fed của ông Powell sẽ kết thúc vào tháng 5 tới.

Uy tín của Fed phụ thuộc vào sự độc lập trước các áp lực chính trị và niềm tin của nhà đầu tư rằng ngân hàng trung ương sẽ tăng lãi suất khi cần thiết để kiềm chế lạm phát. Tuy nhiên, ông Trump lại tuyên bố muốn có một Chủ tịch Fed sẵn sàng cắt giảm mạnh lãi suất để thúc đẩy kinh tế trong ngắn hạn và giảm chi phí tài trợ cho thâm hụt ngân sách ngày càng phình to. Ông cho rằng lãi suất nên thấp hơn mức hiện tại từ 2 đến 3 điểm phần trăm.

Việc sa thải một thống đốc Fed đương nhiệm có thể gây phản tác dụng. Mặc dù Fed vốn đã nghiêng về khả năng giảm lãi suất chuẩn ngắn hạn ngay trong tháng tới, một cuộc chiến hỗn loạn nhằm giành quyền lãnh đạo ngân hàng trung ương có thể khiến các nhà đầu tư đòi hỏi mức lãi suất cao hơn đối với các công cụ tài chính dài hạn để bù đắp cho rủi ro lạm phát gia tăng. Điều này thực tế sẽ khiến các khoản vay thế chấp và các khoản vay khác trở nên đắt đỏ hơn đối với các hộ gia đình và doanh nghiệp.

Trong một tuyên bố, Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren của đảng Dân chủ bang Massachusetts, thành viên cấp cao của đảng Dân chủ tại Ủy ban Ngân hàng Thượng viện, gọi động thái này là “một hành động chiếm đoạt quyền lực kiểu độc tài, vi phạm Đạo luật Dự trữ Liên bang, và phải bị tòa án bác bỏ”.

Khi nhắm vào bà Cook, ông Trump dường như đang tìm cách tạo thêm các vị trí trống trong Hội đồng Thống đốc Fed, nhằm đẩy nhanh thời điểm mà các thống đốc ủng hộ ông có thể chiếm đa số. Một vị trí trống bất ngờ đã xuất hiện trong tháng này khi một thống đốc khác là bà Adriana D. Kugler tuyên bố từ chức. Ông Trump cho biết ông rất vui về vị trí này và đã nhanh chóng bổ nhiệm người đứng đầu Hội đồng Cố vấn Kinh tế của Nhà Trắng, ông Stephen Miran, vào vị trí thay thế cho đến cuối tháng 1, thời điểm nhiệm kỳ của bà Kugler dự kiến kết thúc.

Nếu bà Cook bị thay thế và ông Miran được Thượng viện phê chuẩn trong những tuần tới, phe ủng hộ cắt giảm lãi suất có thể sẽ chiếm đa số trong Hội đồng Thống đốc Fed. Hiện tại, hai thành viên do ông Trump bổ nhiệm từ nhiệm kỳ đầu tiên cũng đang kêu gọi hạ lãi suất.

Việc sa thải bà Cook cũng sẽ giúp ông Trump dễ dàng hơn trong việc bổ nhiệm các chủ tịch ủng hộ chính quyền tại 12 ngân hàng Fed khu vực, những người cũng phục vụ trong ủy ban thiết lập lãi suất. Vào tháng 2 tới, tất cả Chủ tịch ngân hàng Fed khu vực sẽ được tái bổ nhiệm, một quy trình cần có sự chấp thuận của đa số thành viên Hội đồng.

Chính quyền của ông Trump đang ngày càng dựa vào dữ liệu thế chấp cá nhân để điều tra, và giờ đây là để sa thải. Đầu năm nay, Bộ Tư pháp đã nhận được yêu cầu điều tra hình sự về hồ sơ bất động sản của Bộ trưởng Tư pháp New York Letitia James, người đã đệ đơn kiện cả hai chính quyền của ông Trump. Vào tháng 7, ông Trump cũng đã công khai cáo buộc Thượng nghị sĩ Adam Schiff đảng Dân chủ bang California – người dẫn đầu quá trình luận tội ông khi còn là Dân biểu – gian lận thế chấp.

Theo các chuyên gia pháp lý, đây là một bước leo thang trong cách các quan chức của ông Trump tìm cách trừng phạt, loại bỏ hoặc thậm chí bỏ tù các đối thủ. Động thái này cũng phản ánh ảnh hưởng đáng kể của ông Bill Pulte, người đứng đầu một cơ quan Chính phủ tương đối nhỏ, chuyên giám sát hai công ty tài chính thế chấp đang bảo lãnh cho phần lớn thị trường thế chấp trị giá hàng ngàn tỷ USD. Ông Pulte là người đầu tiên cáo buộc bà Cook gian lận thế chấp và đã không ngừng công kích bà trong tuần qua. Về phần mình, ông Trump đã nhanh chóng leo thang các cáo buộc, ban đầu kêu gọi bà Cook từ chức, sau đó đe dọa và cuối cùng là xúc tiến việc sa thải bà.

Trong một cuộc phỏng vấn với Bloomberg Television vào tuần trước, ông Pulte cho biết văn phòng của ông đã nhận được tin báo về bà Cook, nhưng từ chối bình luận chi tiết.

Quốc An (Theo WashingtonPost)